AT, LT i VO2max – z czym to się je?
W ostatnim czasie kilkakrotnie spotkałem się z pytaniami o znaczenie tych wszystkich dziwnych skrótów. Postaram się przybliżyć Wam o co w tym wszystkim chodzi.
VO2max – Poprzez ten parametr rozumie się maksymalną ilość tlenu, jaką organizm może pochłonąć w jednostce czasu. Najczęściej określany jest w ml•minˉ¹ lub ml• minˉ¹ • kgˉ¹. Jest to jeden z najpopularniejszych wskaźników wydolności fizycznej, szczególnie wydolności tlenowej. VO2max odgrywa decydującą rolę w zdolności wykonywania większości wysiłków fizycznych. Im większe VO2max, tym większa zdolność do wykonywania długotrwałej intensywnej pracy, bez większych zaburzeń równowagi czynnościowej organizmu. U osób o niskim pułapie tlenowym, szybciej i przy znacznie mniejszym obciążeniu, będą włączały się beztlenowe procesy metaboliczne w wytwarzaniu energii do pracy. W związku z tym w mięśniach i we krwi będzie występowało większe stężenie mleczanów i szybciej wystąpi uczucie zmęczenia i ograniczenie zdolności do wykonywania wysiłków. Im wyższy VO2max, tym więcej tlenu organizm jest wstanie dostarczyć mięśniom, dzięki temu procesy beztlenowe występują przy względnie wyższej intensywności wysiłku.
HRmax- maksymalna wartość częstości skurczów serca (tętna) podczas wykonywanej pracy.
Vemax – to ilość powietrza przepływającego przez płuca w ciągu 1 min. Podobnie jak z VO2max im ten parametr jest wyższy tym lepiej, świadczy on o sprawności układu oddechowego.
AT czyli Próg przemian beztlenowych – charakteryzuje go obciążenie wysiłkowe podczas którego rośnie gwałtownie udział przemian beztlenowych w resyntezie ATP (podstawowego substratu energetycznego). Im pojawia się przy wyższych obciążeniach tym świadczy to o wyższej wydolności. Jest to wskaźnik ważny z punktu widzenia treningowego, ponieważ określa nam intensywność (wyrażoną najczęściej w częstości skurczów serca oznaczanych jako HR) przy której zaczynamy pracować przy przewadze procesów beztlenowych. Wytworzona w ten sposób energia jest w znacznym stopniu ograniczona a towarzyszący jej produkcji kwas mlekowy jest przyczyną zmęczenia mięśni, znacznego spadku efektywności pracy a w konsekwencji jej zaprzestania (tzw. odmowy kontynuowania wysiłku).
LT czyli Próg przemian tlenowych – podobnie jak w AT charakteryzuje go intensywność wyrażona w częstościach skurczów serca HR przy której energia produkowana jest niemal wyłącznie w oparciu o przemiany tlenowe. Ich pojemność jest dużo większa niż beztlenowych a koszt uzyskanej w ten sposób energii dużo niższy.
Mam nadzieję, że ten krótki słownik pojęć pomoże Wam w interpretacji wyników oraz planowaniu treningu. Korzystając z okazji dziękuje Michałowi Garnysowi z 4Sport LAB za konsultacje podczas przygotowywania tego tekstu.